PDF Versie

      1. Vorming en basisbetekenis

        De V.V.T. bestaat uit een PV ( de O.V.T. van hebben of zijn) en een voltooid deelwoord (dat dienst doet als VR).

        Bv.

        [Ik wist dat hij zou vragen of ik een koffie wou of een whisky,] maar ik had mijn keuze al gemaakt voor hij de vraag stelde.

        Het wordt gebruikt om gebeurtenissen weer te geven (bv. een keuze maken – zie hierboven -) die plaatsvonden vóór een andere gebeurtenis die al in het verleden plaatsvond (bv. een vraag stellen).

      2. V.V.T. met dubbele infinitief

        Vertaal eens even de onderstaande zinnen in je moedertaal en vergelijk de vertalingen met de vorm van de werkwoorden die in het Nederlands deel uitmaken van de tweede pool (VR):

        De voltooide tijden van een aantal werkwoorden (we zouden ze hulpwerkwoordachtigen of semi-hulpwerkwoorden kunnen noemen) worden gevormd met een hulpwerkwoord van tijd (een vorm van zijn of hebben) en een dubbele infinitief (zie in verband hiermee wat verteld wordt bij de V.T.T.).

        De frequentste werkwoorden zijn:

        De keuze van het hulpwerkwoord van tijd (dat als PV fungeert) hangt in principe af van de eerste infinitief:

        Het blijkt echter dat de keuze ook kan afhangen van de tweede infinitief als de eerste een van de volgende werkwoorden is: moeten, mogen, kunnen of willen.

        Beide constructies blijken dus correct :

      3. Modaal gebruik van de V.V.T.

        3.1. De V.V.T. wordt nog gebruikt om uit te drukken dat men spijt heeft dat iets niet is gebeurd:

        (1a) Was ik maar thuis gebleven !

        (2a) Waren we op tijd vertrokken !

        (3a) Had ik naar jou geluisterd !

        (4a) Hadden we maar met jou gewerkt !

        In combinatie met extra middelen (vb. modale partikels) drukt de V.V.T. uit dat het evenement / de gebeurtenis NIET gerealiseerd is op het spreekmoment.
Noteer nog dat deze zin (i) met de PV begint, (ii) het modale adverbium maar bevat en (iii) op een uitroepteken eindigt.

        3.2. Irrealis

        (5a) Als je geluisterd had, zou je geen last hebben gehad.          

        (5b) Als je geluisterd had, had je geen last gehad.

        (6a) Als ze hem uitgenodigd had, zou hij wel zijn gegaan.

        (6b) Als ze hem uitgenodigd had, was hij wel gegaan.

        (7a) Als je mij gewaarschuwd had, zou ik haar hebben opgebeld.

        (7b) Als je mij gewaarschuwd had, had ik haar opgebeld.

        De V.V.T. wordt ook gebruikt om een “irrealis van het verleden” uit te drukken

        (8a) Als het niet had geregend, zou ik ook mee zijn gegaan.

        In deze modale functie kan de de V.V.T.  de V.V.Tk.T.  vervangen en omgekeerd:

        (9a) Als ik jou was geweest, zou ik niet hebben geaarzeld.

        (9b) Als ik jou was geweest, had ik niet geaarzeld.

        (9c) Als ik jou zou zijn geweest, zou ik niet hebben geaarzeld.

        (9d) Als ik jou zou zijn geweest, had ik niet geaarzeld.

        De V.V.T. wordt vooral gebruikt om op een opsomming van verbale elementen te vermijden.

        (10a) Je had toch vroeger kunnen opstaan.          

        (10b) Je zou toch vroeger hebben kunnen opstaan.

        (11a) Ze had hem dat niet mogen zeggen.

        (12a) Ze hadden dat nu niet hoeven te doen.

        Noteer dat naargelang van de contexten de a-zinnen hierboven twee betekenissen kunnen hebben (vergelijk bv. met de vertalingen in het Frans):

        (13a) Ik had thuis moeten blijven.

        (13a1) J’aurais dû rester à la maison.

        (13a2) J’avais dû rester à la maison.

Menu Basismorfologie | Het werkwoord | Het Substantief | Het Adjectief | Het Pronomen | Het voornaamwoordelijk bijwoord

Responsable Gramlink: Prof. Dr. Pierre GODIN <Pierre Godin>
Website Manager: Marc PIWNIK <Marc Piwnik> - Last Modified: 10 JUN 2018
© UCL – www.gramlink.com – 1999-2018